Semenów

Wieś podolska w powiecie trembowelskim. Położona nad rzeką Seret ,5 km na południe od Trembowli.

Parafia rzym-kat w Trembowli, gr-kat w Humniskach.

Ludność: w 1870 r. 646 mieszkańców, w 1880 r. w gminie 644, na obszarze dworskim 81, rz.-kat. 291, gr.-kat. 450.

Powierzechnia obszaru dworskiego: 953 morg, włościańskiego w Semenowie, Humniskach, Małowie i Zieleńczu razem 2349 morg.

"Wieś ta wraz z osadą Humniska, Małów i przysiółkiem Zieleńcze stanowi jedną gminę katastralną. Do folwarku w Semenowie należały dawniej wsi: Podgórzany, Zaścinocze, głośne łomami czerwonego piaskowca, który obrabiają na płyty chodnikowe, osełki, na słupy, nagrobki, rozchodzące się po całej wschodniej Ga1icji, a wąskie podłużne kamyki do ostrzenia kos wywożone bywają w wielkiej ilości przez komorę w Podwołoczyskach do Odessy a stamtaąd okrętami do Persji i Chin. W Zaścinocwu propinacja należąca do dworuw Semenowie".

"Semenów należał do monasteru bazylianów w Podgórzanach, później do starostwa jabłonowskiego i został wraz ze starostwem zamieniony przez rząd austrjacki z hr. Dzieduszyckim za żupy solne.Obecnie należą te dobra do Florentyny z hr. Dzieduszyckich ks. Czartoryskiej, wdowy po ks. Romanie. Na płd. od Semenowa, na górze panującej nad okolicą, wznoszą się dwie wielkie mogiły, rozkopane przez Edmunda. hr. Starzeńskiego, właściciela sąsiedniej Mogilnicy. Cala okolica obfituje tu w zabytki przeszłości. Na samym cyplu góry sterczą ruiny monasteru bazyliańskiego, z murami obwodowymi i basztami narożnymi. Wzdłuż rzeki ciągną się wioski: Humniska, Semenów, po drugiej stronie Małów wciśnięty między Seret i górę, Podgórzany kryjące się w głębokim parowie, w którym Kirkor wygrzebał kości mamuta, i Zieleńcze, leżące na klinie utworzonym przez Seret i jego dopływ Gnieznę. Na łące dworskiej semenowskiej przy Serecie, naprzeciwko ujścia Gniezny, istnieją stare okopy z czworobokiem, nazywane przez lud zamkiem. Na polu należącym do dworu w Semenowie po drugiej stronie Seretu, między osadą Zieleńcze a lasem semenowskim, pod górą, na której stoją ruiny monasteru, wyorują i wykopują mnóstwo sprzętów dpmowych, przepalonych kamieni, cegieł, kawałków drzewa. Domyślają się niektórzy, że w tym miejscu stało dawne miasto Trembowla, które przez nieprzyjaciół zdobyte i zniszczone; przeniesiono bardziej na północ. W Szarogrodzie 8 września 1663 r. król Jan Kazimierz, potwierdza prawa zakonników trembowelskich obrządku greckiego irembowelskich do wsi Semenowa (Ak.gr. Ziem., X, 296, ,ust. 4921)".
 

źródło: "Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich" i badania własne

W 1921 roku Semenów był wsią sołecką, siedzibą  parafii i gminy. Mieszkańców było 534 w 119 zagrodach: w tym 218 Polaków, 303 Rusinów i 13 Żydów.

W 1931 roku było więcej mieszkańców: 636, i więcej zagród: 125. Polacy stanowili ok. 40 %, mieszkały 2 rodziny żydowskie.

W 1939-45 zginęło w mordach dokonanych przez banderowców ok. 6 osób.

źródło: "Ludobójstwo... w województwie tarnopolskim w 1939-1946", H. Komański, S. Siekierka; Wrocław 2006

Uwaga: Autorzy "Ludobójstwo..." najprawdopodobniej klasyfikują Polaków i Rusinów/Ukraińców wg przynależności do obrządku katolickiego lub greko-katolickiego. Podział taki nie jest prawidłowy ponieważ w omawianym rejonie istniała spora część osób obrządku greko-katolickiego, mówiąca po rusku(ukraińsku), ale uważająca się za Polaków. Trudno jest obecnie ustalić jaki procent mieszkańców danej miejscowości można by było zakwalifikować do tej grupy.

Romanówka

Położenie
Wieś podolska w powiecie trembowelskim, leżąca 15 km na południowy wschód od Trembowi.

 

Sąd powiatowy w Budzanowie oddalonym o 13 km na południowy wschód. Urząd pocztowy w Chmielówce (dawniej Wieniawka) 7 km na północny zachód. We wsi szkoła etatowa z 1 nauczycielem.

Parafia katolicka poczatkowo w Trembowli, od 1851 r. w Mogielnicy. Parafia gr-kat w Mogielnicy  

 

Powierzchnia obszaru dworskiego758, włościańskiego 1082 morg.

 

Ludność: w 1857 r. 1496; w 1870 r. 1473; w 1880 r. w gminie 1800, na obszarze dworskim 43. Rz.-kat. 252, gr.-kat. 1590.

 

"Dawniej stanowiła ta wieś wraz z Mogilnicą starostwo mogi1nickie, o którem Kuropatnicki w swej geografii Galicji z 1786 r. pisze: "Mogielnica wieś w cyr- kule brzeżańskim, przedtem starostwo domu Skrzetuskich", przeszła potem w dom Starzeń- skich. Józef hr. Starzeński podzielił ten ma- jątek między dwóch synów, młodszy Edmund otrzymał :Mogilnicę, starszy Leopold (poeta i pisarz dramatyczny), ożeniony z Leopoldy- ną hr. Jaworowską, otrzymał Romanówkę i sprzedał ją obecnemu właściciclowi Bogdanowiczowi".

źródło: "Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich" i badania własne

W 1921 roku Romanówka była wsią sołecką, parafia i gmina Mogielnica.

Mieszkańców było 2165 w 398 zagrodach: w tym 429 Polaków, 1673 Rusinów i 63 Żydów.

W 1931 roku było więcej mieszkańców: 2285, i więcej zagród: 463. Polacy stanowili ok. 20%, Żydzi 3%.

W 1939-45 zginęło w mordach dokonanych przez banderowców ok. 20 osób.

źródło: "Ludobójstwo... w województwie tarnopolskim w 1939-1946", H. Komański, S. Siekierka; Wrocław 2006

Uwaga: Autorzy "Ludobójstwo..." najprawdopodobniej klasyfikują Polaków i Rusinów/Ukraińców wg przynależności do obrządku katolickiego lub greko-katolickiego. Podział taki nie jest prawidłowy ponieważ w omawianym rejonie istniała spora część osób obrządku greko-katolickiego, mówiąca po rusku(ukraińsku), ale uważająca się za Polaków. Trudno jest obecnie ustalić jaki procent mieszkańców danej miejscowości można by było zakwalifikować do tej grupy.

Plebanówka

Wieś podolska w powiecie trembowelskim nad rzeką Seret, leżąca ok. 2 km na południowy wschód od Trębowli, przy drodze rządowej (gościńcu) z Tarnopola do Zaleszczyk. Przysiółek Łozówka oddalony 7 km na południowy wschód.

 

 Gleba podolska, czarnoziem urodzajny, klimat odznacza się ostrą zimą, ale upalnem latem.

 

Powierzchnia obszaru dworskiego:  ziemi ornej, łąk i pastwisk 983 morg, lasu (dąbrowa wśród pola) 24. Powierzchnia gospodarstw włościańskich 1542 morg.

 

Ludność: w 1870 r. 1066 mieszkańców; w 1880 r. w gminie 1322, na obszarze dworskim 33.

 

Rz.-kat. 879, gr.-kat. 292, obydwie parafie w Trembowli.

 

We wsi szkoła etatowa.

źródło: "Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich" i badania własne


W 1921 roku Plebanówka była wsią sołecką, parafia i gmina Trembowla. Mieszkańców było 1752 w 354 zagrodach: w tym 1328 Polaków, 386 Rusinów i 38 Żydów.

W 1931 roku było więcej mieszkańców: 1762, i więcej zagród: 379. Ukraińcy stanowili ok. 20%, Żydzi 2%.

W 1939-45 zginęło w mordach dokonanych przez banderowców ok. 20 osób.

źródło: "Ludobójstwo... w województwie tarnopolskim w 1939-1946", H. Komański, S. Siekierka; Wrocław 2006

Uwaga: Autorzy "Ludobójstwo..." najprawdopodobniej klasyfikują Polaków i Rusinów/Ukraińców wg przynależności do obrządku katolickiego lub greko-katolickiego. Podział taki nie jest prawidłowy ponieważ w omawianym rejonie istniała spora część osób obrządku greko-katolickiego, mówiąca po rusku(ukraińsku), ale uważająca się za Polaków. Trudno jest obecnie ustalić jaki procent mieszkańców danej miejscowości można by było zakwalifikować do tej grupy.

Olendry = Holendry

Nazwa, osad zakładanych przeważnie w nizinach nadrzecznych, obfitujących w łąki i pastwiska, sprzyjające hodowli i produkcji nabiału.

Nazwę tę otrzymały pierwotnie od wychodźców z Fryzji (Holandii), którzy w XVI w chroniąc się przed prześladowaniem religijnym (jako menoici) osiadali w Polsce. Osadnictwo holenderskie poczatkowo miało miejsce na Żuławach, gdzie oddawano im ziemię w zamian za czynsz. Później zwano Olendrami/Holendrami wszelkie osady, zakładane także przez Polaków, na podobnych warunkach.

Najwięcej miejscowości, o tej nazwie Olendry = Holendry, zakładano nad Wartą i nizinach nadwiślańskich.

O Olendrach w pow. trembowelskim brak jest informacji w "Słowniku geograficznym..." oraz w "Ludobójstwo...".

 

 

Ostrowczyk

Wieś podolska w powiecie trembowelskim. Leży nad Seretem, 7 km na zachód od Trembowli. Granice: wschód lasy miasta Trembowli, południowy-wschód Zastinocze i Humniska, południe Wybranówka i Romanówka, południowy-zachód Chmielówka, Brykula Stara i Nowa, zachód Słobódka z Olendrami, północ Zubów z Kapturami oraz lasy trembowelskie. 

 

"Wieś leży po obu brzegach Seretu, płynącego głębokim jarem, którego boki utworzone są, z czerwonego piaskowca tzw. kamień trembowelski. Na prawym brzegu Seretu stoi na wzgórku murowana cerkiew, a na zachód od wsi, na najwyższym szczycie, znak tryang, (178 m npm). W samej dolinie Seretu klimat jest łagodny, a grunt mulisty, dlatego uprawia się tytoń dla fabryki w Monasterzyskach. Grunta orne stanowi czarnoziem z podkładem czerwonego piaskowca, a dalej ku południowi i zachodowi - gliniastym. Klimat na stepowych wyżynach jest ostry, nadaje się tylko do uprawy zbóż zwykłych. Im bliżej Chmielówki i Brykuli, tym bardziej przechodzi uprawa z pszenicy w żyto. Na rozległych, utworzonych z rozległych niegdyś stepów strusowskich polach ostrowieckich, przebywają, przez cale lato liczne stada dropi i innego ptactwa stepowego".

 

 Powierzchnia ziemi dworskiej: 90, włościańskiej 971 morg.
 
 Ludność w 1870 r. 536 mieszkańców, w 1880 r. 666. Według szematyzmu rzym-kat. 180, par. Trembowla, gr-kat. w Ostrowczyku ze Słobódką i Olendrami 651, par. w miejscu, z filią, Zubów z 305 i Zastinocze z Kapturami 431, razem 1387 gr-kat. 

We wsi jest szkoła etatowa z 1 nauczycielem.

W Toruniu 10 grudnia 1709 r. August II pozwala Antoniemu Bekierskiemu korzystać z lasów starostwa trembowelskiego przyległych do dóbr jego Ostrowczyk. Obecnie Ostrowczyk należy do dóbr Strussów, własność Włodzimierza hr. Baworowskiego.

źródło: "Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich" i badania własne

W 1921 roku Ostrowczyk był wsią sołecką, siedzibą parafii, gmina Darachów. Mieszkańców było 761 w 138 zagrodach: w tym 263 Polaków, 483 Rusinów i 15 Żydów.

W 1931 roku było mniej mieszkańców: 694, ale więcej zagród: 156. Polacy stanowili ok. 35%, mieszkały 3 rodziny żydowskie.

W 1939-45 zginęło w mordach dokonanych przez banderowców ok. 10 osób.

źródło: "Ludobójstwo... w województwie tarnopolskim w 1939-1946", H. Komański, S. Siekierka; Wrocław 2006

Uwaga: Autorzy "Ludobójstwo..." najprawdopodobniej klasyfikują Polaków i Rusinów/Ukraińców wg przynależności do obrządku katolickiego lub greko-katolickiego. Podział taki nie jest prawidłowy ponieważ w omawianym rejonie istniała spora część osób obrządku greko-katolickiego, mówiąca po rusku(ukraińsku), ale uważająca się za Polaków. Trudno jest obecnie ustalić jaki procent mieszkańców danej miejscowości można by było zakwalifikować do tej grupy.