Kresowe cmentarze - lista miejscowości

Jednym ze sposobów pozyskiwania informacji genealogicznych jest poszukiwanie przodków na cmentarzach. Z doświadczenia wiem, że jest to bardzo niewdzięczne zajęcie. Zwykle dużo chodzenia daje niewiele przydatnych informacji.

 

Z przykrością muszę stwierdzić, że zachowało się niewiele przedwojennych grobów. A te które istnieją ostały się zwykle dlatego, że chowano w nich później innych członków rodziny. Często też "znika" gdzieś informacja czyj to był pierwotnie grób.

 

Kolejnym problemem dla genealogów jest to co się dzieje ze starymi grobami. Często nikt ich już nie odwiedza. Zarośniete powoli niszczeją, napisy całkiem znikają lub stają się niemożliwe do odczytania.

 

Inny problem to zmiany granic po II wojnie światowej. Zwykle groby poprzedników były celowo niszczone przez napływową ludność lub nawet władze administracyjne np niemieckie nagrobki wykorzystywano na chodniki. Z dzieciństwa pamiętam wielką stertę zepchniętych spychaczem niemieckich nagrobków na cmentarzu we Wrocławiu. Dlatego nigdy nie maiłam złudzeń co do stanu polskich grobów na wschodzie. Ukraińcy robili dokładnie to samo z polskimi grobami, co Polacy z niemieckimi. Polacy na swoich nowych ziemiach starali się niszczyć to co niemieckie, a Ukraińcy po wypędzeniu Polaków niszczyli to co polskie. Taka kolej rzeczy...

 

Niestety te polskie groby na kresach, które przetrwały niszczeją coraz bardziej i z każdym rokiem mniej napisów da się odczytać. Dlatego duże znaczenie mają idywidualne i zorganizowane akcje sprzątania cmentarzy na kresach oraz katalogowania grobów.

 

Bardzo przydatna jest praca Zbigniewa Hausera "Podróże po cmentarzach Ukrainy". Niestety zawiera ona zbyt mało miescowości by zadowolić większość kresowiaków, ale i tak jest to jedna z niewielu pozycji książkowych zawierających napisy z nagrobków. Jest to źródło tym bardziej cenne, że prace prowadzono już w latach 90-tych XX wieku i część z tych napisów już nie istnieje.

 

Interesujący mnie region Trembowla-Husiatyn-Czortków zawarty jest w tomie II.

Zawiera on następujące miejscowości:

1. Białobożnica

2. Biały Kamień

3. Bilcze Złote

4. Borszczów

5. Brody

6. Brzeżany

7. Buczacz

8. Budzanów

9. Busk

10.  Buszcze

11. Cecowa
12. Chomiakówka
13. Chorostków
14. Czerwonogród i Nyrków
15. Czortków
16. Darachów
17. Dunajów
18. Gliniany
19. Gołogóry
20. Grzymałów
21. Horożanka
22. Howiłów
23. Husiatyn
24. Jabłonów
25. Jagielnica
26. Janów nad Seretem
27. Jazłowiec
28. Jezierzany
29. Kamionka Strumiłowa
30. Kopyczyńce
31. Koropiec
32. Kozowa
33. Krzywcze Górne
34. Kurowice
35. Kutkorz
36. Lackie
37. Leszniów
38. Liczkowce
39. Łopatyn
40. Mielnica
41. Mikulińce
42. Milatyn Nowy
43. Monasterzyska
44. Olesko
45. Pawłów
46. Pieniaki
47. Podhajce
48. Podhorce
49. Podkamień
50. Podwołoczyska
51. Pomorzany
52. Ponikwa
53. Potok Złoty
54. Przemyślany
55. Radziechów
56. Sidorów
57. Skała
58. Skałat
59. Strepów
60. Strusów
61. Supranówka
62. Szczurowice
63. Szmańkowce
64. Szumlany
65. Świrz
66. Tadanie
67. Tarnopol
68. Tłuste
69. Toki
70. Toporów
71. Trembowla
72. Uście Biskupie
73. Uście Zielone
74. Wiśniowczyk
75. Wyzniany
76. Zadwórze
77. Zaleszczyki
78. Załoźce
79. Zawałów
80. Zbaraż
81. Zborów
82. Złoczów
83. Złotniki
84. Żelechów Wielki

 

Źródło:  Zbigniew Hauser, "Podróże po cmentarzach Ukrainy - dawnej Małopolski Wschodniej", t. II województwo tarnopolskie, Kraków 2006