poniedziałek, 1 października 2012

Iławcze

stan wg opisu z 1880 roku

Wieś podolska w powiecie trembowelskim, 14 km na półn.-wsch. od Trembowli. Na północy leży Sorocko, na zachód Suwczyn i Łoszniów, na południowy zachód Boryczówka i Trembowla, na południe Hleszczawa, na wschód Grzymałów i Poznanka hetmańska,
 
Wieś leży pośrodku pól,  w dolinie potoku Soroczka (dopływu Gniezny), który płynie od południa ku północy . Na południowy wschód  od wsi, leży folwark Popowa Pasieka w dolinie Kierniczki, prawego dopływu Soroczki, na południe od niego folwark Popławy, na północny zachód folwark Wygoda. Tu też wznosi się najwyższe wzgórze porośniete lasem Wygoda 360 m. npm. Reszta obszaru opada ku półocy aż do 316 m npm.
 
Większe gospodarstwa obejmują:  ziemi ornej 1584, łąk i ogrodów 367, pastwisk 12, lasu 60 morg.; gospodarstwa mniejsze: ziemi  ornej 3003, łąk i ogrodów 214, pastwisk 133 morg.
 
Mieszkańcy:
- w  r. 1869 w gminie 1857, na obszarze dworskim 101;
- wg szematyzmów z r. 1881:  rzym-. kat. 288, gr- kat. 1532.
 
Par. rzym- katolicka w Trembowli, gr-kat. w miejscu.
We wsi jest cerkiew, urząd pocztowy i szkoła etatowa jednoklasowa.

źródło: "Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich"
 
W 1921 roku Iławcze były wsią sołecką, siedzibą gminy, parafia katolicka Sorocko. Mieszkańców było 2715 w 563 zagrodach: w tym 555Polaków, 2093 Rusinów i 67 Żydów.

W 1931 roku było więcej mieszkańców: 2975, i więcej zagród: 647. Polacy stanowili ok. 20%.

W 1939-45 zginęło w mordach dokonanych przez banderowców ponad 40 osób: w wiekszości Polacy, ale również Ukrainiec i Rosjanki. Ok. 70 Żydów Niemcy wywieźli do getta w Trembowli i w 1943 r. rozstrzelali.

źródło: "Ludobójstwo... w województwie tarnopolskim w 1939-1946", H. Komański, S. Siekierka; Wrocław 2006

Uwaga: Autorzy "Ludobójstwo..." najprawdopodobniej klasyfikują Polaków i Rusinów/Ukraińców wg przynależności do obrządku katolickiego lub greko-katolickiego. Podział taki nie jest prawidłowy ponieważ w omawianym rejonie istniała spora część osób obrządku greko-katolickiego, mówiąca po rusku(ukraińsku), ale uważająca się za Polaków. Trudno jest obecnie ustalić jaki procent mieszkańców danej miejscowości można by było zakwalifikować do tej grupy.

źródło: "Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich"
 
 
W Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie w Zbiorze Aleksandra Czołowskiego znajduje się:
 
"Rejestr szkód poczynionych w r. 1704 w dobrach Iławcze [pow. trembowelski], własności Dulskich, przez chorągiew Kwaśniowskiego rotmistrza JKM [1714]".
sygnatura: 17

Humniska

stan wg opisu z 1880 roku

Wieś podolska, w powiecie  trembowelskim,  4 km na zachód od Trembowli, leży nad Seretem dopływem Dniestru.
Ludność liczona była łącznie z mieszkańcami wsi Semenów i Matów: 1158 osób. W tym 130 rzym-kat.

Parafia rzym-kat w Trembowli, gr-kat. w miejscu. We wsi była szkoła filialna.

Właścicielem większej posiadłości była Florentyna z hrabiów Dzieduszyckich księżna Czartoryska.

źródło: "Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich"

W 1921 roku Humniska były wsią sołecką, siedzibą parafii katolickiej, gmina Semenów. Mieszkańców było 877 osób w 194 zagrodach: w tym 232 Polaków, 631 Rusinów i 14 Żydów.

W roku 1931 ludności było 935 osób w 210 zagrodach. Polacy stanowili ok. 27%.

W 1939-45 zginęło w mordach dokonanych przez banderowców ok. 10 osób.

źródło: "Ludobójstwo... w województwie tarnopolskim w 1939-1946", H. Komański, S. Siekierka; Wrocław 2006

Uwaga: Autorzy "Ludobójstwo..." najprawdopodobniej klasyfikują Polaków i Rusinów/Ukraińców wg przynależności do obrządku katolickiego lub greko-katolickiego. Podział taki nie jest prawidłowy ponieważ w omawianym rejonie istniała spora część osób obrządku greko-katolickiego, mówiąca po rusku(ukraińsku), ale uważająca się za Polaków. Trudno jest obecnie ustalić jaki procent mieszkańców danej miejscowości można by było zakwalifikować do tej grupy.

Boryczówka

stan wg opisu z 1880 roku

Wieś podolska w powiecie trembowelskim,  położona 7  km na północny wschód od Trembowli,   nad potokiem Boryczówką, dopływem Seretu, 

Powierzchnia większych gospodarstw: ziemi ornej 150,  łąk i ogrodów 24, pastwisk 38 morg. Powirzchnia mniejszych gospodarstw  : ziemi ornej 486, łąk i ogrodów 34, pastwisk   86 morg.
 
Mieszkańcy:926 osób. W tym: 
- rz- kat. 642,
- gr-kat. 236,
- Żydzi 48.
 
Boryczówka miała parafię rzym-kat i gr-kat w Trembowli.  We wsi była szkoła filialną, a właścicielem większego gospodarstwa był  Konwent 00. Karmelitów w Trembowli.
 

źródło: "Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich"

W 1921 roku Boryczówka była wsią sołecką, siedzibą parafii katolickiej, gmina Iławcze. Mieszkańców było 801 w 162 zagrodach: w tym 789 Polaków, 4 Rusinów i 11 Żydów.

Do sołectwa należało osiedle "Na Dębinie".

W 1939-45 zginęło w mordach dokonanych przez banderowców ok. 10 osób.

źródło: "Ludobójstwo... w województwie tarnopolskim w 1939-1946", H. Komański, S. Siekierka; Wrocław 2006

Uwaga: Autorzy "Ludobójstwo..." najprawdopodobniej klasyfikują Polaków i Rusinów/Ukraińców wg przynależności do obrządku katolickiego lub greko-katolickiego. Podział taki nie jest prawidłowy ponieważ w omawianym rejonie istniała spora część osób obrządku greko-katolickiego, mówiąca po rusku(ukraińsku), ale uważająca się za Polaków. Trudno jest obecnie ustalić jaki procent mieszkańców danej miejscowości można by było zakwalifikować do tej grupy.

Hleszczawa

stan wg opisu z 1880 roku

Wieś pow. trembowelskim, leży 12 kilometrów na wschód od Trembowli.
 
"Wieś podolska, wśród nieprzejrzanych okiem łanów. Mała dąbrowa obok dworu urozmaica trochę krajobraz".
 
Powierzchnia własności większej 1629, włościańskiej 2376 morgów.
 
Mieszkańcy: 1410 osób, w tym katolików 545, reszta gr-kat. i Żydzi.
 
Należy do starostwa powowego, sądu powiatowego, notariatu, i rzym-kat. parafii w Trembowli. Urząd pocztowy w Iławszy. Parafia gr-kat. w miejscu. We wsi jest szkoła etatowa z 1 nauczycielem, kasa pożyczkowa.Właściele większej posiadłości: Jan i Mieczysław Komarniccy.
 

źródło: "Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich"



W 1921 roku Hleszczawa była wsią sołecką, siedzibą parafii katolickiej i należała do gminy Iławcze.

Mieszkańców było 2008 w 385 zagrodach: w tym 529 Polaków, 1850 Rusinów i 66 Żydów.

W 1931 roku było więcej mieszkańców: 2101, i więcej zagród: 443.

W 1939 r. liczba mieszkańców wynosiła ponad 2200 osób. Większość stanowili Ukraińcy. Było ok. 600 Polaków i 70 Żydów.

Do sołectwa należała wieś Stadnica. Była to utwożona w latach 20-tych wieś, w której w 1939 r. było ok. 140 mieszkańców - 24 zgrody i 28 rodzin (20 polskich, 8 polsko-ukraińskich).


W 1939-45 zginęło w mordach dokonanych przez banderowców ponad 120 osób.

źródło: "Ludobójstwo... w województwie tarnopolskim w 1939-1946", H. Komański, S. Siekierka; Wrocław 2006

Uwaga: Autorzy "Ludobójstwo..." najprawdopodobniej klasyfikują Polaków i Rusinów/Ukraińców wg przynależności do obrządku katolickiego lub greko-katolickiego. Podział taki nie jest prawidłowy ponieważ w omawianym rejonie istniała spora część osób obrządku greko-katolickiego, mówiąca po rusku(ukraińsku), ale uważająca się za Polaków. Trudno jest obecnie ustalić jaki procent mieszkańców danej miejscowości można by było zakwalifikować do tej grupy.

Iwanówka Trembowelska z Budami

stan wg opisu z 1880 roku

Wieś początkowo należała do powiatu husiatyńskiego, następnie do powiatu trembowelskiego (stan na koniec XIXw.).
 
Iwanówka leży 10 km na płd.-wschód od stacji pocztowej w Trembowli. Na północ leży Hleszczawa i Trembowla, na zachód Wolica, na płd.-zachód Plebanówka., na wschód Howiłów Wielki i Mały oraz Chorostków (w pow. husiatyńskim).
 
Wieś leży nad potokami i stawami,które tworzą zlewisko będące źródłem (początkiem)  potoku Tajna, który płynie na płd.-wschód do pow. husiatyńskiego.
 
Wieś otaczają wzgórza wznoszące sięna wschód do 331, na płn. do 338, na zachód do 346 m. W płn. wsch. wznosi się porośnięte lasem wzgórze, którego szczyt (353 m. n.p.m.) również nosi nazwę Iwanówka.

Większe gospodarstwa (własność większa) mają ziemi ornej 1978, łąk i ogr. 216, pastwisk 15, lasu 190 morg; mniejsze gospodarstwa (własność mniejsza) mają ziemi ornej 2396, łąk i ogr. 266, pastwisk 6 morg.

Według spisu z r. 1869 mieszkańców w gminie było 1701, a 55 na obszarze dworskim. Według szematyzmu z r. 1881 mieszkańców było:
-  rzym- kat. 894,
- gr- kat. 1113.
Par. rzym.-kat. w Trembowli, gr-kat. w miejscu, należy do
dekanatu husiatyńskiego, archidjecezji lwowskiej.

We wsi jest cerkiew, szkoła etatowa dwuklasowa i gorzelnia.

źródło: "Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich"

W 1921 roku Iwanówka była wsią sołecką, siedzibą gminy i parafii katolickiej oraz gr-katolickiej.Mieszkańców było 2791 w 488 zagrodach: w tym 1706 Polaków, 1054 Rusinów i 31 Żydów.

W 1931 roku było mniej mieszkańców: 2757, za to więcej zagród: 560. Większość to Polacy, ok. 37% stanowili Ukraińcy, Żydów było 40.

W 1941/2 r. policja ukraińska wysiedliła Żydów do getta w Trembowli. Getto zostało zlikwidowane w czerwcu 1943 r., a ok. 3000 Żydów rozstrzelano na terenie kamieniołomów w Plebanówce.

W 1939-45 zginęło w mordach dokonanych przez banderowców ponad 30 osób.

źródło: "Ludobójstwo... w województwie tarnopolskim w 1939-1946", H. Komański, S. Siekierka; Wrocław 2006

Uwaga: Autorzy "Ludobójstwo..." najprawdopodobniej klasyfikują Polaków i Rusinów/Ukraińców wg przynależności do obrządku katolickiego lub greko-katolickiego. Podział taki nie jest prawidłowy ponieważ w omawianym rejonie istniała spora część osób obrządku greko-katolickiego, mówiąca po rusku(ukraińsku), ale uważająca się za Polaków. Trudno jest obecnie ustalić jaki procent mieszkańców danej miejscowości można by było zakwalifikować do tej grupy.