Nazwiska szlachty legitymowanej w Trembowelskim Sądzie Grodzkim litera K

 

"Poczet szlachty galicyjskiej i bukowińskiej" to lista szlachty potwierdzającej swoje pochodzenie, w ramach wymogów austriackiego prawa, aby zachować przywileje swego stanu. Trembowelski Sąd Grodzki (TSG) - był jednym z sądów do których szlachta składała takie wnioski. 

Na swoim blogu  piszę o szlachcie mieszkającej w okolicach Trembowli, dlatego jest dla mnie istotne wyodrębnienie osób i rodzin, które złożyły podania w najbliższym od swojego miejsca  zamieszkania urzędzie. 

Pobieżna analiza listy osób z nazwiskami na literę "K" pokazuje dwa problemy:

1.  wśród legitymowanej szlachty, część mieszkańców okolic Trembowli składała jednak wnioski we Lwowskim Sądzie Grodzkim. Chociaż aż 6 rodzin Kruszelnickich złożyło wnioski w TSG, to moi przodkowie Kruszelniccy, mieszkający 40 km od Trembowli, złożyli wnioski w oddalonym o 156 km Lwowie, i nie ma ich na liście poniżej. Takich rodzin zapewne było więcej.

2. Lista pokazuje również jak niewiele szlachty składało wnioski o legitymacje szlachectwa. Doskonałym przykładem jest tutaj silnie rozrodzona szlachta o nazwisku Kulczycki. Byli praktycznie w każdej wsi. Większość z nich to unici. Z braku metryk i form ich zapisu, legitymacje byłby bezcenne w ustaleniu rodzinnych powiązań. A jednak ze wszystkich Kulczyckich zamieszkałych w okolicach Trembowli znajdziemy tylko jedną osobę składającą wniosek w TSG. W dodatku nie został on ponowiony przez kolejne pokolenia. Prawdopodobnie część Kulczyckich z okolic Trembowli złożyła jednak wnioski w innych miejscach np we Lwowie. Wymaga to dokładniejszego sprawdzenia wniosków w pozostałych Sądach Grodzkich.

Wśród osób o nazwiskach na literę K, które otrzymały w 1782 roku legitymacje szlachectwa, a następnie również ich potomkowie to:

• Kaliński,
• Karczewski,
• Klementowski
• Konopnicki,
  
• Korczyński - 2 rodziny,
  
• Kozłowski,
• Kraiński,
• Krasiński,
• Kruszelnicki,
• Kunicki.

Poniżej znajduje się tabela z listą nazwisk. Kolorami zaznaczono osoby z jednej rodziny, które w następnych pokoleniach ponawiały wniosek. Dodałam również numer strony na której nazwisko znajduje się w "Poczcie szlachty galicyjskiej i bukowińskiej".

Uwaga: Na liście znajdują się wszystkie osoby / rodziny, które składały wniosek o legitymacje, również takie, które nie otrzymały potwierdzenia szlachectwa np. z powodu braku metryk, błędów w metrykach, braku możliwości potwierdzenia pochodzenia od osoby wcześniej wylegitymowanej.

LP	Nazwisko	imiona	Przydomek, herb, miejscowość, funkcja	Który Monarcha zatwierdził dawne polskie lub nadał nowe szlachectwo, który Urząd uznał lub zatwierdził	kiedy indygenat nadano	strona
	K
202	Kaczkowski	Kazimierz		Trembowelski Sąd Grodzki	1782	120
203	Kaliński	Alexander, Kazimierz, Paweł, Marcin i Józef		Trembowelski Sąd Grodzki	1782	121
204	Kaliński	Wojciech, Jakób, Stanisław Kostka – synowie Alexandra		Wydział Stanów	1834	121
205	Kański	Andrzej		Trembowelski Sąd Grodzki	1782	122
206	Karczewski	Józef, Jan i Szymon	herbu Jasieńczyk	Trembowelski Sąd Grodzki	1782	121
207	Karczewski	Jan – syn, Jakub, Wojciech - wnukowie Szymona	herbu Jasieńczyk	Wydział Stanów	1831	122
208	Karczewski	Jan (z Matty) – wnuk Szymona	herbu Jasieńczyk	Wydział Stanów	1847	122
209	Karpiński	Jan	Koropowicz	Trembowelski Sąd Grodzki	1782	122
210	Karpiński	Szymon	Koropowicz	Trembowelski Sąd Grodzki	1782	123
211	Karpiński	Jakób		Trembowelski Sąd Grodzki	1782	123
212	Karski	Józef		Trembowelski Sąd Grodzki	1782	123
213	Karsza	Józef		Trembowelski Sąd Grodzki	1782	123
214	Kazanowski	Adam, Franciszek i Seweryn		Trembowelski Sąd Grodzki	1782	123
215	Kępiński	Jerzy		Trembowelski Sąd Grodzki	1782	124
216	Kisielewski	Piotr	Czaryn	Trembowelski Sąd Grodzki	1782	125
217	Klementowski	Anioł		Trembowelski Sąd Grodzki	1782	125
218	Klementowski	Kazimierze – syn, Leon i Tomasz – wnukowie Anioła		Wydział Stanów	1834	125
219	Kleszyński	Ludwik		Trembowelski Sąd Grodzki	1782	125
220	Klonowski	Ignacy, Józef i Jan		Trembowelski Sąd Grodzki	1782	125
221	Kluczewicz	Jan, Antoni i Mikołaj	Kortyna	Trembowelski Sąd Grodzki	1782	125
222	Kluczewicz	Michał, Alexander i Antoni	Kortyna	Trembowelski Sąd Grodzki	1782	125
223	Kłodnicki	Józef		Trembowelski Sąd Grodzki	1782	126
224	Kłodziński	Stanisław		Trembowelski Sąd Grodzki	1782	127
225	Koblański	Alexander		Trembowelski Sąd Grodzki	1782	127
226	Kobyliński	Tomasz		Trembowelski Sąd Grodzki	1782	128
227	Koczański	Antoni	z Koczania	Trembowelski Sąd Grodzki	1782	128
228	Kokolnicki	Jan	Łukawiec	Trembowelski Sąd Grodzki	1782	128
229	Kolwowski	Jacek		Trembowelski Sąd Grodzki	1782	128
230	Komarnicki	Szczepan, Michał	Bedenik	Trembowelski Sąd Grodzki	1782	128
231	Komarnicki	Mikołaj i Jan	Demunczak	Trembowelski Sąd Grodzki	1782	129
232	Komarnicki	Jan i Szymon	Demunczak	Trembowelski Sąd Grodzki	1782	129
233	Konarski	Jacek	herbu Jastrzębiec	Trembowelski Sąd Grodzki	1782	131
234	Konopka	Dominik Ignacy (dw.im.)	z Konopek	Trembowelski Sąd Grodzki	1782	132
235	Konopnicki	Jakób i Tomasz		Trembowelski Sąd Grodzki	1782	132
236	Konopnicki	Jan (także Alexander zwany – syn, Jan, Mateusz, Józef i Faustyn – wnukowie Jakóba		Wydział Stanów	1817	132
237	Konopnicki	Ludwik – wnuk Tomasza		Wydział Stanów	1849	132
238	Korczyński	Bazyli	herbu Sas	Trembowelski Sąd Grodzki	1782	134
239	Korczyński	Grzegorz i Jan – synowie Bazylego	herbu Sas	Wydział Stanów	1847	134
240	Korczyński	Andrzej, Prokop i Bazyli		Trembowelski Sąd Grodzki	1782	134
241	Korczyński	Wojciech i Andrzej – wnukowie, Maciej i Wincenty Ferary – prawnukowie Bazylego		Wydział Stanów	1824	134
242	Korytyński	Mateusz	herbu Korczak	Trembowelski Sąd Grodzki	1782	135
243	Korzeniowski	Paweł		Trembowelski Sąd Grodzki	1782	135
244	Kossowski	Antoni	herbu Ciołek	Trembowelski Sąd Grodzki	1782	136
245	Kosturowski	Wiktor	z Kosturowa	Trembowelski Sąd Grodzki	1782	136
246	Kosturowski	Marcin – syn, Andrzej, Piotr i Jan – wnukowie Wiktora	z Kosturowa	Wydział Stanów	1834	136
247	Kowalewski	Łukasz, Wojciech, Jan i Józef	herbu Junosza	Trembowelski Sąd Grodzki	1782	137
248	Kowalski	Szymon		Trembowelski Sąd Grodzki	1782	137
249	Kozakiewicz	Jan, Tomasz, Józef i Jakób	Koula	Trembowelski Sąd Grodzki	1782	137
250	Kozłowiecki	Łukasz		Trembowelski Sąd Grodzki	1783	138
251	Kozłowski	Maciej, Józef i Paweł	herbu Jastrzebiec	Trembowelski Sąd Grodzki	1874	138
252	Kozłowski	Józef, Piotr Franciszek (dw.im.), Franciszek a Paulo, Anna Maria i Ludwika Marya – dzieci Józefa	herbu Jastrzebiec	Wydział Stanów	1829	138
253	Kraiński	Kasper, Jakób i Mikołaj	herbu Jelita	Trembowelski Sąd Grodzki	1784	139
254	Kraiński	Józef, Marcin i Mikołaj – synowie Jakóba	herbu Jelita	Wydział Stanów	1820	139
255	Kraiński	Tomasz, Jakób i Antoni		Trembowelski Sąd Grodzki	1782	139
256	Krasicki	Andrzej		Trembowelski Sąd Grodzki	1782	140
257	Krasiński	Józef i Tomasz	herbu Korwin	Trembowelski Sąd Grodzki	1782	140
258	Krasiński	Piotr Członek Stanów, Leopold – c.k. Podkomorzy i Deputat Stanów – synowie Józefa	Hrabia herbu Korwin	Wydział Stanów	1822	140
259	Krasiński	August (Augustyn) – syn, Ludwik Józef Adam (tr.im) – wnuk Józefa	Hrabia herbu Korwin	N.C.Franc. Józef I.	1856	140
260	Krasnodębski	Jan i Franciszek	Komorniczak	Trembowelski Sąd Grodzki	1782	141
261	Krauz	Jan		Trembowelski Sąd Grodzki	1782	141
262	Krenicki	Franciszek Wojciech (dw. im.)	z Krenicy Wyższej, Walecha	Trembowelski Sąd Grodzki	1782	142
263	Kromczyński	Wojciech		Trembowelski Sąd Grodzki	1782	142
264	Kropiwnicki	Tomasz	Raszkow	Trembowelski Sąd Grodzki	1782	143
265	Krosnowski	Antoni Józef (dw. im.)	z Załuska na Krosnowie, Członek Stanów	Trembowelski Sąd Grodzki	1782	143
266	Kruszelnicki	Jakób, Piotr, Jakób i Benedykt	Czulewicz	Trembowelski Sąd Grodzki	1782	144
267	Kruszelnicki	Szczepan	Czulewicz	Trembowelski Sąd Grodzki	1782	144
268	Kruszelnicki	Teodor	Lepiszewicz	Trembowelski Sąd Grodzki	1782	144
269	Kruszelnicki	Jan	Stawnikowicz	Trembowelski Sąd Grodzki	1782	145
270	Kruszelnicki	Bazyli, Teodor, Jan, Mikołaj, Maciej i Paweł	Zieniewicz	Trembowelski Sąd Grodzki	1782	145
271	Kruszelnicki	Konstanty, Jan, Andrzej i Symeon – synowie Jana	Zieniewicz	Wydział Stanów	1831	145
272	Kruszelnicki	Józef		Trembowelski Sąd Grodzki	1782	145
273	Krzyżanowski	Jan, Szczepan i Ignacy	herbu Dębno	Trembowelski Sąd Grodzki	1782	147
274	Kubecki	Antoni	Szala	Trembowelski Sąd Grodzki	1782	148
275	Kuciński	Szczpan		Trembowelski Sąd Grodzki	1782	148
276	Kulbiński	Wawrzyniec		Trembowelski Sąd Grodzki	1782	148
277	Kulczycki	Prokop	Abramowicz	Trembowelski Sąd Grodzki	1782	148
278	Kulikowski	Grzegorz	Bok	Trembowelski Sąd Grodzki	1782	152
279	Kunicki	Mikołaj, Dymitr i Bazyli	herbu Abdank	Trembowelski Sąd Grodzki	1782	153
280	Kunicki	Andrzej, Teodor, Jan i Łukasz – synowie Bazylego	herbu Abdank	Wydział Stanów	1831	153
281	Kunicki	Klemens – syn, Jan, Michał, Mikołaj i Marcin – wnukowie Mikołaja	herbu Abdank	Wydział Stanów	1834	153
282	Kurnikowski	Łukasz i Michał		Trembowelski Sąd Grodzki	1782	154
283	Kurwacki	Grzegorz		Trembowelski Sąd Grodzki	1782	154
284	Kuziemski	Teodor i Mikołaj	herbu Lubicz	Trembowelski Sąd Grodzki	1782	154
285	Kwiatkowski	Jakób, Tomasz i Tadeusz		Trembowelski Sąd Grodzki	1791	154

 

Akta metrykalne w USC i ARCHIWUM Państwowym i Diecezjalnym w Polsce - RÓŻNICE

 

W Polsce akta metrykalne znajdują się w Urzędach Sanu Cywilnego (USC), Archiwach Państwowych (AP), Archiwach Diecezjalnych (AD) oraz lokalnie w siedzibach licznych parafii. Bardzo wiele jest  już także dostępnych online, bez żadnych warunków i może je obejrzeć je każdy.

 

Zakres lat przechowywanych akt metrykalnych w Polsce

Co do zasady akta metrykalne przechowywane są w Urzędach Stanu Cywilnego przez 100 lat od czasu narodzin i 80 lat od czasu małżeństwa i zgonu. Następnie takie akta przekazywane są do archiwum państwowego, gdzie po krótkiej inwentaryzacji akta są udostępniane.

 

Rodzaj wytwórcy aktów metrykalnych na terenach polskich

• duchowni
  

Ogólnie rzecz ujmując, do roku mniej więcej 1945/6, metryki były prowadzone przez duchownych poszczególnych kościołów*. Początkowo na podstawie przepisów kościelnych, potem regulacji państw zaborczych oraz polskich (po 1918) jako urzędnicy w tym aspekcie.

 [* W okresie obowiązywania na części terytorium polskiego Kodeksu Napoleona, w latach około 1807-12/5, akta metrykalne były prowadzone przez urzędników świeckich.] 

• urzędnicy państwowi

 

Po II wojnie światowej prowadzenie akt metrykalnych przejęło w całości świeckie państwo i zostały utworzone, niezależnie od siedzib parafii, osobne Urzędy Stanu Cywilnego. Państwo przestało też uznawać śluby kościelne, które wprawdzie nie były zakazane, ale oficjalne ślub mógł być tylko przed urzędnikiem USC. Urzędy te przejęły również akta metrykalne z kościołów w zakresie do 100 lat od wytworzenia.

 

• Galicja - Kresy
   

Powyższe zasady obowiązywały na terenie zaboru austriackiego czyli Galicji i należącej do niej części Kresów. Nigdy nie obowiązywał tutaj Kodeks Napoleona i duchowni do końca I wojny prowadzili akta metrykalne jako austriaccy urzędnicy w tym zakresie. Następnie na podstawie przepisów polskich w latach 1918-/9-1944/45 również duchowni prowadzili księgi metrykalne. W wyniku ustaleń Churchill - Roosevelt - Stalin tereny polskie określane obecnie jako Kresy zostały zagarnięte przez ZSRR. Prowadzenie akt metrykalnych na tych terenach po 1945 nie jest przedmiotem tego bloga, ale podobnie jak w Polsce zostały przekazane na wyłączne prowadzenie świeckim urzędnikom państwowym.

 

 

Zakres lat przechowywanych ksiąg 

Metryki mogły być prowadzone jako księgi roczne zawierające wszystkie 3 rodzaje aktów metrykalnych z jednej parafii. Wtedy mimo że minęło już 80 lat od małżeństwa czy zgonu taka księga jeszcze 20 lat  będzie przechowywana w USC i  dostęp do małżeństw czy zgonów będzie niemożliwy lub mocno ograniczony (zależy od podejścia urzędników). 

 

• Galicja - Kresy

Metryki kresowe z Galicji, z którymi mamy do czynienia, to zwykle różnego rodzaju kopie akt kompilowane w księgi obejmujące kilka lat i różne miejscowości danej parafii.Z XVIII wieku często księgi obejmują daną parafię lub kilka na przestrzenni kilku czy kilkudziesięciu lat, ale obejmują wyłacznie jeden rodzaj aktów np. narodzenia. 

 

Są również księgi dotyczące tylko jednej miejscowości obejmujące narodzenia, małżeństwa, zgony. Zakres lat takiej księgi obejmuje wtedy kilkadziesiąt lat.

 

I tak na przykład wieś Hleszczawa, katolickiej parafii Trembowla, od 1897 parafia Iwanówka Trembowelska, posiada osobną (tylko dla siebie prowadzoną) księgę, która obejmuje następujący zakres lat:

urodzenia 1841-1866, śluby 1870-1884 i zgony 1865--1910 ( ta sama księga była prowadzona dalej nawet po zmianie przynależności parafialnej)

Oznacza to, że księga ta do końca roku 1990 (1910+80 lat) była w USC, czyli powszechny dostęp do tej księgi urodzeń był dopiero po 124 latach, a małżeństw po 106 latach.

Ksiąg z Galicji obejmujących jeden rok jest mało. Z interesującego mnie rejonu Kresów na razie znalazłam 3 takie księgi:

- rok 1762  - księga obejmująca kilka parafii m.in. Trembowla, Grzymałów,

- rok 1858 - cała parafia Chorostków, narodzenia, małżeństwa, zgony,

- rok 1858 - parafia Husiatyn - małżeństwa tylko dla Husiatyn, Czabarówka, Olchowczyki i Wasylkowce.

Większość dostępnych obecnie kopii ksiąg metrykalnych była prowadzona dla większego zakresu lat zarówno dla całej parafii, poszczególnych miejscowości, czy też kilku wybranych.

Prawne znaczenie dokumentu

Podstawowa różnica jest taka, że w USC czyli Urzędzie Stanu Cywilnego, dostaniemy, za opłatą, dokument urzędowy, który jest podstawą do uzyskania innych oficjalnych dokumentów metrykalnych, można przedstawiać go w sądach w różnych sprawach itd. Zanim uzyska się taki dokument sprawdzane są szczegółowo dane osoby wnioskującej. Jeśli chcemy wystąpić o akt metrykalny dziadków musimy przedstawić inne dokumenty USC potwierdzające nasze pochodzenie. 

przykład:

żeby otrzymać z USC akt małżeństwa dziadków - musiałam we wniosku przedstawić mój dowód osobisty (może być paszport), własny akt urodzenia gdzie były dane moich rodziców, oraz akt małżeństwa moich rodziców, gdzie były dane dziadków.

Najważniejsze jest to, że w USC otrzymamy tylko dokumenty osób spokrewnionych bezpośrednio w linii prostej (wstępni, zstępni). A więc nie otrzymamy akt ślubu wujka czy siostry dziadka nawet jeśli od dawna nie żyją*. Trzeba czekać aż minie ustawowy czas przechowywania akt w USC.

[* Zdarza się, że urzędnicy takie akta wydają, ale rzadko. W jednym urzędzie udało nam się uzyskać akt zgonu praprababki mimo, że były kłopoty z udowodnieniem pokrewieństwa. W innym nie udało się uzyskać aktu zgonu siostry dziadka, nawet gdy wzięliśmy urzędniczkę na litość mówiąc (zgodnie z prawdą), że została zamordowana będąc w zaawansowanej ciąży].

Rodzaje aktów USC:

Z urzędu USC otrzymujemy urzędowy odpis aktu metrykalnego.Wyróżniamy odpis zupełny i odpis skrócony. Do celów genealogicznych najlepiej wystąpić o akt zupełny, gdzie zapiszą wszystkie dane jakie znajdują się w metryce wraz z adnotacjami np o ślubie, rozwodzie, zmianie nazwiska oraz zgonie - jeśli tylko takie zapisy się tam znajdują. Niestety jest to droższa opcja i w większości przypadków zapewne nie będzie tych informacji dodatkowych. Dlatego warto skontaktować się najpierw z urzędem i dopytać czy są tam jakieś adnotacje. 

Do wniosku załączamy kserokopię oryginalnych dokumentów niezbędnych do uzyskania akt, potwierdzających nasze pokrewieństwo w linii prostej z osobą o której akta występujemy. 

Uwaga: nie zawsze jednak wszystkie adnotacje znajdą się  odpisie zupełnym. Na podstawie przypadku  aktu zupełnego narodzin mojego dziadka mogę powiedzieć, że adnotacja o sprostowaniu nazwiska prababki została w odpisie zredukowana do poprawnego zapisu jej nazwiska. Pominięto niestety dokładne informacje na postawie których je poprawiono, a więc sprawy sądowej. Dowiedziałam się o tym dopiero otrzymując ksero oryginalnego zapisu w metryce.

Akta metrykalne w USC

Obecnie większość akt w USC jest skomputeryzowana i odpisy można uzyskać w dowolnym urzędzie oraz przez internet za pomocą platformy e-puap.Właściwy terytorialnie urząd posiada również akta fizyczne. 

Natomiast akta metrykalne z Kresów, które zostały wywiezione wraz z wysiedleniem Polaków i nie zostały zwrócone po wojnie (Rosjanie nakazali ich zwrot do ZSRR), w większości znajdują się w Urząd Stanu Cywilnego m. st. Warszawy, III Wydział Rejestracji Stanu Cywilnego i Ksiąg Zabużańskich. Są to metryki nieskomputeryzowane. I tylko tam je dostaniemy. Jeśli nie znamy dokładnej daty aktu to przeszukanie ksiąg zajmuje urzędnikom wiele czasu.

Akta metrykalne w Archiwum Państwowym

Po minięciu ustawowego czasu akta metrykalne przekazywane są do właściwego terytorialnie AP.  Następuje inwentaryzacja, ewentualne oczyszczenie, odgrzybienie, zabezpieczenie stanu akt i akta są udostępniane w siedzibie właściwego terytorialnie archiwum państwowego.  

Akta metrykalne po wcześniejszym zamówieniu można:

- oglądać w czytelni archiwum, 

- zamówić mikrofilmy do przeglądania w archiwum najbliższym dla miejsca zamieszkania  wnioskodawcy (o ile nie ma scanów internetowych),

- przeglądać metryki w internecie jeśli są zeskanowane,

- zamówić kopię papierową lub scan wybranego aktu metrykalnego - będzie to dokładna kopia zapisu oryginału, a nie odpis na urzędowym druku. Jeśli z jakiś powodów potrzebna jest kopia do sprawy sądowej należy wystąpić do archiwum o wydanie kopii poświadczającej zgodność ksera z oryginałem na potrzeby procesu sądowego.

Obecnie nie wykonuje się już mikrofilmów tylko skanuje księgi i bardzo często zamieszcza w internecie do swobodnego przeglądania. Niestety ciągle zbyt mało archiwów zamieszcza scany ksiąg (starych i dopływów) w internecie.

• Akta z Kresów

Akta z Kresów przekazywane są z USC Warszawa Wydział Akt Zabużańskich  wyłącznie do jednego archiwum. Jest to Archiwum Główne Akt Dawnych (AGAD) w Warszawie.

Akta te można po wcześniejszym zamówieniu oglądać w czytelni archiwum oraz można zamawiać kserokopię lub scan pojedynczego zapisu w aktach. Powszechne kiedyś zamawianie mikrofilmów zostało zastąpione udostępnianiem akt on-line. Mikrofilmy nie są już dostępne.

Po przekazaniu akt z USC akta metrykalne w AGAD są dość szybko skanowane i w większości w pełni udostępnione w internecie do swobodnego przeglądania. 

Część akt z Kresów była również w niektórych innych Archiwach Państwowych, szczególnie w Przemyślu. Obecnie wszystkie metryki zostały przekazane do AGAD.

Akta metrykalne w Archiwum Diecezjalnym

Akta metrykalne znajdziemy oczywiście na parafii, gdzie można uzyskać odpowiednie zaświadczenia jeśli tylko mają akta metrykalne z określonego czasu. Czasem można uzyskać wgląd do akt i zrobić zdjęcie, a nawet przeglądać akta, ale to już zależy od dobrej woli zarządzającego parafialnym archiwum.

Kościół jako wytwórca akt metrykalnych  przechowywał je i archiwizował. Metryki sporządzane w parafii były kopiowane i przekazywane do archiwów poszczególnych diecezji. Obecnie w archiwach diecezjalnych są często przechowywane akta najstarsze lub z pewnego zakresu lat, których nie ma ani w USC, ani w archiwach państwowych. W praktyce archiwa te mają monopol na część akt metrykalnych.

• Przede wszystkim akta te najczęściej nie mają mikrofilmów (chyba że są u mormonów, ale wtedy często ich dostępność jest również ograniczona).

• Dostęp do archiwów kościelnych jest mocno utrudniony i ograniczony. Czas pracy czytelni jest bardzo krótki, a ilość miejsc ograniczona.
  

• Bardzo trudno uzyskać od nich jakiekolwiek ksero aktu, trwa to długo i jest drogo np 150 zł za jeden akt z Archiwum Diecezji Krakowskiej (cena sprzed kilku lat, w archiwach państwowych jest o wiele taniej lub za darmo).

• Kontakt telefoniczny jest często zniechęcający.
  

• Brak jest dostępnych inwentarzy czy zasobu tych archiwów poza siedzibą np w internecie. Jeśli są opracowania naukowe zasobu to też trudno dostępne. .
  

• Często "zwykły śmiertelnik" nie ma do nich dostępu. W praktyce archiwa te obsługują "wybrane" osoby lub firmy genealogiczne i najlepiej to im powierzyć swoje sprawy. Będzie drogo, ale da się załatwić.
• Otrzymamy ksero lub scan, a nie odpis dokumentu (tak jak w archiwach państwowych).
  

Kresy

Część metryk z Kresów z terenów archidiecezji lwowskiej znalazło się po wojnie w Archiwum Arcybiskupa Eugeniusza Baziaka. Archiwum kilka razy zmieniało swoją siedzibę. Obecnie siedziba tego archiwum jest w Krakowie przy ulicy Bobrzyńskiego.

Archiwum posiada ok 3 tysięcy metryk zabużańskich z ok. 163 parafii z XVI-XX wieku.

Jak z każdym archiwum diecezjalnym kontakt jest zniechęcający, czas otwarcia czytelni bardzo krótki i tylko przez 3 dni w tygodniu. 

Przez długi czas nie było wiadomo jakie metryki są w tym archiwum. Do dzisiaj nie ma też dostępnego w internecie szczegółowego inwentarza na stronach archiwum. Udało mi się w trakcie badań ustalić że:

- zasób ten nie jest uwzględniony w państwowych archiwach czy USC ds Metryk Zabużańskich czyli instytucje te nie mają kopi tych metryk,

- na mocy umowy z Mormonami zasób ten został w większości zmikrofilmowany i można się z nim zapoznać na stronach familysearch.com oraz w Centrach Rodziny,

- obecnie prowadzony jest projekt digitalizacji zawartości archiwum i udostępniania, ale akta metrykalne są w odległej kolejce do scanowania

- wniosek jest taki, że najłatwiej, najszybciej i najtaniej jest zapoznać się z tymi metrykami za pośrednictwem mikrofilmów u Mormonów.

Linki do cyfrowych akt Archiwum im. Baziaka w Krakowie

jest to ogólny link do strony zawierającej akta różnego typu. Należy wybrać i kliknąć Zasób Archidiecezji Lwowskiej, a następnie księgi metrykalne lub akta parafialne.

akta parafialne - stan na listopad 2024 - TYLKO 3 księgi, za to perełki z lat 1573-1596 i 1689-1692

akta parafialne - zawierają czynności parafialnych np. lista wystawionych akt metrykalnych/zapisów w księgach metrykalnych, akta przedślubne itp.

Akta metrykalne i parafialne z terenów Archidiecezji Lwowskiej

Akta u Mormonów

Akta te funkcjonują pod nazwą księgi metrykalne z Archiwum Archidiecezji Lwowskiej w Lubaczowie. Natomiast nie ma wyodrębnionych wyłącznie ksiąg z tego archiwum. Poniżej jest link do parafii, które na stronie familysearch. com zawierają również te akta. Pierwsza pozycja to inwentarz, który dostępny jest do obejrzenia tylko w siedzibie Mormonów.

metryki z Archiwum Baziaka u Mormonów

 

 

 

 

 

 

Kościół katolicki w Kluwińcach

 

Kościół katolicki w Kluwińcach po wezwaniem Matki Wspomożycielki Wiernych

zdjęcie kościoła w Kluwińcach 2008 źródło S.P.

Kluwińce początkowo nie miały swojego kościoła katolickiego. Wieś należała najpierw do parafii Kopyczyńce, a następnie Chorostków. W 1816 roku została wybudowana prywatna kaplica, a dopiero w 1894 wzniesiono kościół filialny wraz z plebanią. Do zbudowania kościoła przyczynił się  proboszcz Chorostkowa Kazimierza Głowiński? oraz środki Pawła Terleckiego i wiernych. Kościół został poświęcony w 1895 roku. Wiernych było wtedy ok. 700.

W roku 1924 Kluwińce stały się samodzielną parafią z wsiami Soroka i Wierzchowce. W latach 30-tych XX wieku zbudowano nową plebanię, a liczba wiernych przekroczyła 1200 osób.

Kościół posiadał 3 ołtarze: główny – Matki Bożej Niepokalanej, boczne – Świętego Serca Jezusa i Serca Matki Bożej.

Kościół nie posiadał wieży dzwonniczej. Zamiast niej przed budynkiem była dzwonnica w formie bramy/portyku łukowego z trzema dzwonami, zwięczona naczółkiem z prostym poziomym gzymsem i tympanonem bez ozdób. Pod łukami były zawieszone 3 dzwony, każdy innej wielkości i wagi: 50, 200 oraz 300 kilogramów.

Pod koniec października 1944 roku, nocą, UPA napadło na plebanię w Kluwińcach. Przed plebanią wykopano dół do którego miano wrzucić proboszcza księdza Kazimierza Swiadkowicza. Księdza nie było, ale plebanię banderowcy okradli i zniszczyli oraz zamordowali około 20 osób (po latach nie udało się ustalić danych ofiar).

W czasie działań UPA kościół nie został spalony. Po dzwonnicy nie ma jednak obecnie śladu. Być może została zlikwidowana w czasie pełnienia przez kościół funkcji spichlerza po wojnie.

W 1946 władze sowieckie zamknęły kościół, a w 1949 przekształcono go w spichlerz. Od 1987 roku kościół został opuszczony i stopniowo niszczał, szczególnie że został uszkodzony i powyrywany blaszany dach. W 2010 roku dach naprawiono.

Obecnie Kluwińce należą ponownie do parafii w Chorostkowie.

Mapy satelitarne google maps nie pokazują gdzie w Kluwińcach stoi kościół katolicki. Nie ma tam znaczników, chociaż oznaczona jest cerkiew. Na podstawie analiz starych map, zdjęć satelitarnych oraz zdjęć kościoła ustaliłam jego położenie.

współczesna mapa satelitarna wsi Kluwińce z google maps link

 

lata 30-te XX wieku kościół w Kluwińcach z wiernymi, widoczna jest dzwonnica

źródło: świątynie i kaplice Ukrainy (link na dole strony)

kościół w Kluwińcach przed rokiem 2010: 

źródło: świątynie i kaplice Ukrainy (link na dole strony)

 

 

 źródła:

1. strona internetowa świątynie i kaplice Ukrainy link
2. H. Komański, Sz. Siekierka "Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie tarnopolskim w latach 1939-1946" Wrocław, 2006 
3. praca i analizy własne: autor  moje kresyy
4. zdjęcie z 2008: S.P.