wtorek, 16 października 2012

Cyrkuł tarnopolski w książce E. Kuropatnickiego z 1786 r.

Ciekawe informcje o okolicach Tarnopola możemy znaleźć w książeczce E. Kuropatnickiego "Geografia albo dokładne opisanie królestw Galicyi i Lodomeryi", Przemyśl, 1786. Dostępny jest reprint z wydania z 1858 r.  Książka zawiera opis miejscowości w cyrkułach pomiędzy Myślenicami a Zaleszczykami. Autor opisuje niektóre miejscowości z podaniem zabytków, wymienia właścicieli. Brak skorowidza wymienionych nazwisk czy miejsc utrudnia szybkie wyszukanie interesujących nas informacji. Język jest archaiczny, ale do przyjęcia.
 
 
Na początku autor wymienia, które z województw I Rzeczpospolitej weszły w 1782 r. w skład zaboru austryjackiego tworząc tzw. Królestwo Galicji. Były to województwa:
- ruskie,
- bełskie,
- część sandomierskiego,
- większkość krakowskiego,
- część podolskiego,
- księtwo zatorskie,
- księstwo oświęcimskie.
 
Galicję podzielono na 18 cyrkułów:
1. myślenicki,
2. bocheński,
3. sądecki,
4. tarnowski,
5. dukielski,
6. przemyski,
7. rzeszowski,
8. zamojski,
9. żółkiewski,
10. liski,
11. samborski,
12. stryjski,
13. lwowski,
14. brodzki,
15. tarnopolski,
16. brzeżański,
17. stanisławowski,
18. zaleszczykowski.

Omówię niektóre cyrkuły wchodzące w skład późniejszego woj. tarnopolskiego (okres międzywojenny) tj: cyrkuł tarnopolski, brzeżański, zaleszczykowski. Podaję tylko te miejscowości, które mają opis interesujący pod względem genealogicznym.
 
Stan posiadania na rok 1786

Cyrkuł tarnopolski

Tarnopol - miasto dziedziczne Potockich; Stanisław Potocki, kasztelan krakowski, hetman wielki Koronny, ufundował kościół i klasztor dominikański;

Borki - należą do Zaleskiego, kawalera orderu św. Stanisława;

Baworów - wieś z murowanym domem, siedziba hrabiów Baworowskich;

Mikulice - miasto, kiedyś należało do Koniecpolskich domu książąt Lubomirskich, od nich kupiła je Ludwika z hrabiów Mniszków Potocka, kasztelanowa krakowska, hetmanowa wielka Koronna, "opiekunka kościołów, duchownych, ubogich, wdów, sierot" wybudowała w mieście kościół i dom z fundacją dla Wincentynów, którzy " straż parochii mieli"; nad miastem wybudowała wspaniały pałac dla swojego bratanka hrabiego Mniszka, grandmetrowi Galicji (darowane mu jako dobra dziedziczne);

Kopyczyńce - "wieś rozciągła, domu Morysonów";

Bohatkowce - wieś, kiedyś należała do Potępskich (podkomorzy halicki);

Denysów - wieś; kiedyń należała do Gidzińskich; teraz Poniatowskich

Trembowla (wg oryg. Trebowla) - miasto niegdyś powiatowe, grodowe; ozdobą miasta kościół i klasztor Karmelitów, "w malowania, zwierciadła, boazerye kościół ozdobiony" dzięki J.W. z Bekierskich baronowej Dulskiej, której syn był Karmelitą;

Łoszniów - wieś dziedziczna baronów Dulskich, z pięknym domem i dużym stawem;

Strusów - miasto w którym znajduje się znana fabryka cybuchów zwanych cybuchami strusowskimi;

c.d.n.

 

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz